زندگی نامه رودکی در اواسط قرن سوم هجری قمری در آن وقت که مبارزه دویست سال سیاسی و آزادی خواهی مردم تاجیک و مردمان ماوراالنهر خراسان شرقی ایران و قسمت های شمالی افغانستان تا حدی به ثمر رسیده بود و آن مردم آزادی خواه اولین شهرهای خود را بنا می نهادند و به زندگی شهری آن زمان خو می گرفتند در یکی از دهات خوش آب وهوا و خوش منظره کوهستانی رودک پنج رود در یک روز بهار که همه جا پر از گل و نسیم بهاری شکوفهای عطرآگین را نوازش می کرد.کودکی به نام ابوعبدالله جعفر ابن معید از مادر تولد یافت . این روز یکی از روزهای سال 260هجری قمری بود . راجع به پدر و مادر او و اینکه آنها به کدام طبقه ی اجتماعی متعلق بوده اند در هیچ کتابی و هیچ اسنادی به آن اشاره ای نشده است.واما از اشعار خود او چنین درک می گردد که پدر و مادرش از طبقه ی پایین جامعه آن روز بودند و خود او دوران کودکی خود را با سختی سپری کرده و با رنج و زحمت بزرگ شده است . در باره ی محل تولد رودکی مولفان و محققان همه متفق القولند که او از اهالی رودک می باشد اما این رودک در کدام ناحیه واقع است هر یک عقیده ای جدا از دیگری دارند .به طوری که مولفان کتابهای لباب الباب شرح تاریخ یعنی "مهفت اقلیم" قریه رودک را در یکی از نواحی سمرقند دانسته اند .اما دولتشاه سمرقندی و مولفان دیگر رودک را یکی از روستا های نزدیک بخارا قلمداد نموده اند. رضا قلی خان هدایت د ر کتاب " مجمع الفصحا " رودک را یکی از قریه های اطراف نسق ( قرش )دانسته و همان شخص در اثر دیگر خود یعنی " فرهنگ انجمن آرای ناصری " رودک را از روستا های بخارا می شمارد. در ( یاقوت حموی) حقیقت را این گونه بیان می کند که رودک از قریه های نزدیک نسق یا بخارا نبوده بلکه از ناحیه های کوهستانی سمرقند آن عصر بوده است.درباره نام و کنیه و نسب رودکی نیز عقیده و افکار مـؤلفان و محققان با یک دیگر متفاوت است مؤلف کتاب " الانساب " سهعانی که نسبت به دیگر مؤلفان و نویسندگان به زمان زندگی شاعر نزدیک تر بوده و تصور می شود که شاید نظر وی صحیح تر از دیگر نظرات باشد او را این چنین نوصیف می کند : (ابو عبداله جعفر ابن حکیم ابن محمد الرودکی الشاعر ) محمد عوفی مؤلف کتاب الا لباب نام و نسب شاعر را ابو عبداله جعفر بن محمد الرودکی السمر قندی ضبط نموده است . نظامی عروضی سمرقند را در مقاله اول " چهارمقاله " نام و نصل شاعر را ابو عبد اله جعفر بن محمد الرودکب بیان می دارد . دولتشاه سمرقندی در تذکرهالشعری خود او را به عنوان استاد ابوالحسن رودکی یادآور می نماید.و بعد از این تاریخ در کتاب ها نام او با عنوان ابو عبداله و گاهی ابوالحسن و زمانی ابو جعفر آورده می شود مثلا مؤلف کتاب آتشکده او را استاد ابوالحسن رودکی می نامد و صاحب تذکره ی میخانه کینه ی شاعر را همچون مؤلفان قبل ابوعبد اله می نامد و اله داغستانی در ریاض الشعر چنین می نویسد. اسم اصیلش لد اله و کنیتش الو جعفر و ابوالحسن بوده است . مرحوم سعی د نفیسی در اثر خود مفصلا در این مورد بیان کرده است و بیشترین اخبار و روایات را آورده است و اظهار می دار د. به علت اظهارات سمعانی سخن او را درست تر می داند.و می نویسد در صورتی که در مدت 470 سال کنیه شاعر به عنوان ابو الحسن دوام کرده .پس بدون دلیل قطعی نمی توان آنها را رد کرد دو لقب دیگر بنام های " فریدالدین " و "مجدالدین" نیز به او نسبت داده اند که مورد قبول عموم واقع نمی شود. مسلم است که رودکی شهرت این شاعربزرگ ما بوده است و به همین نام شناخته شده است و خود نیز هشتصد و چند بیت که از او مانده است پنج جا این تخلص را به کاربرده است مانند : رودکی چنگ بر گرفت و نواخت باده اندر کو سرود انداخت* رود کیا بر نورد مدح همه خلق مدحت او گوی و مهردولت بستان الفاظی که گوینده برای بیان مقصود خود بیان می کند را سخن یا کلام می گویند. و هنگامی که سخن با زیور فصاحت و بلاغت آراسته باشد و آنقدر در روح شنونده تاثیر بگذارد که موجب انقباظ و انبساط خاطر گردد و حالت های مختلف ازقبیل غم و شادی مهر و کین ، رحم و عطوفت ،انتقام و کینه جوییی،عفو و اغماض و امثال آن حالتها را در شنونده به وجود می آورد. آن سخن ،کلام معلومی نیست بلکه سخن ادبی است سخن ادبی به دو صورت بیان می شود:یا به صورت نظم(شعر) یا به صورت نثر. وقتی گوینده سخن ادبی گفته های خود را به روی کاغذ بیاورد نوشته ای از خود به جا گذاشته است که آن را اثر می گویند .پس مقصود از آثار یک نویسنده مجموعه ی احساسات و تفکرات وی است که به صورت مکتوب باقی مانده باشد .یک اثر خوب باید حاوی پیام باشد . و برای اینکه پیام را به بهترین وجه به خواننده برساندبای دارای مشخصه ی تاثیر نیز باشد نوشته ای که نتواند روح خواننده و تحت تاثیر قرار دهد مسلما در القای پیلم نیز ضعیف و محدود است و فاقد ارزش های ادبی می باشد
رودکی ،
گنجى که...
عناوین یادداشتهای وبلاگ
دسته بندی موضوعی
دوستان
